Đến lúc phải mở sàn giao dịch vàng 08:41 10/06/2011

Các nước ở châu Á đều có sàn giao dịch vàng, còn chúng ta, đã đến lúc cho ra đời sở giao dịch vàng quốc gia. Đây là biện pháp sẽ góp phần ngăn được tình trạng xuất, nhập khẩu vàng lậu, đồng thời huy động được lượng vàng tích trữ trong dân tham gia thị trường để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh…

Đó là các ý kiến góp ý làm thế nào để thị trường vàng hoạt động công khai và minh bạch tại hội thảo Tác động của thị trường vàng đến thị trường tài chính VN, do Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia tổ chức ngày 9-6.

Vàng làm méo mó thị trường tài chính

Theo TS Lê Xuân Nghĩa, Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, ủy ban này vừa thực hiện một cuộc điều tra thử nghiệm tại Hà Nội đối với hộ gia đình trên các phương diện thu nhập, tiêu dùng, tích lũy và đầu tư. Kết quả cuộc điều tra cho thấy trên 31% số hộ gia đình có đầu tư, tích lũy bằng vàng, trong đó hơn 28% số hộ gia đình có giữ vàng tại nhà. 92% số hộ gia đình giải thích nguyên nhân tích trữ vàng là do thói quen và tâm lý phòng chống lạm phát. Đầu tư bằng vàng và ngoại tệ chiếm tới 17% trong cơ cấu đầu tư. Tỉ lệ đầu tư của VN hiện vào khoảng 30% GDP (khoảng 30 tỉ USD).

“Những con số này nói lên một nguồn lực tài chính lớn không đến được nơi trực tiếp tạo ra của cải vật chất mà loanh quanh giữa những kênh đầu tư tài chính, trong đó có vàng và đôla. Điều này làm méo mó chức năng cơ bản của hệ thống tài chính là cầu nối giữa tiết kiệm và đầu tư” - TS Nghĩa nhấn mạnh.

Dẫn lại con số thống kê của Hội đồng Vàng thế giới, ông Nghĩa cho biết VN là một trong năm nước nhập khẩu vàng lớn nhất thế giới trong khi 95% lượng vàng tiêu thụ tại VN là được nhập khẩu. Cầu về vàng ít khi có dấu hiệu giảm trong khi nhu cầu mua USD để nhập khẩu vàng luôn tăng đã làm giá vàng tác động ngược lại USD trong nước.

Bên cạnh đó, một lượng USD trên thị trường tự do được gom để nhập khẩu vàng không chính thức là một phần nguyên nhân khiến sai sót trong cán cân thanh toán tổng thể âm 10,26 tỉ USD năm 2009 và 4,36 tỉ USD năm 2010. Như vậy, Nhà nước đã không thể kiểm soát một lượng lớn giao dịch thanh toán quốc tế trong hai năm qua. Điều này đồng nghĩa với việc Nhà nước có thể mất khả năng kiểm soát thị trường ngoại hối, đặc biệt là thị trường ngoại hối không chính thức.

Nên có hai sàn giao dịch vàng

Muốn quản lý được thị trường vàng, theo TS Lê Đăng Doanh, trước hết phải quản lý được việc nhập lậu vàng. Do vậy, Nhà nước cần phải thành lập sở giao dịch vàng quốc gia.

Đồng tình với ý kiến này, ông Nguyễn Thành Long, Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng VN, cho rằng sở giao dịch vàng quốc gia ra đời sẽ góp phần giảm thiểu tình trạng xuất, nhập lậu vàng. Khi có sàn giao dịch rồi thì giá vàng trong nước và thế giới sẽ liên thông với nhau, góp phần hình thành mức giá đồng nhất trên thị trường, tránh được tình trạng đầu cơ làm giá như hiện nay.

Ông Nghĩa đề xuất mô hình sở giao dịch vàng quốc gia thuộc sở hữu nhà nước dưới hình thức công ty TNHH một thành viên với hai sàn giao dịch ở Hà Nội và TP.HCM, chịu sự giám sát trực tiếp từ Ngân hàng Nhà nước.

Ông Long đề xuất những tổ chức, cá nhân có nhu cầu giao dịch sẽ thực hiện lệnh đặt mua, bán vàng thông qua các thành viên của sở giao dịch là các ngân hàng thương mại và công ty kinh doanh vàng có uy tín. Sở giao dịch vàng quốc gia cần phát triển đồng bộ và đa dạng các loại hình giao dịch (giao ngay, kỳ hạn, quyền chọn, hoán đổi…) để thu hút đông đảo các đối tượng tham gia giao dịch.

Theo TS Lê Xuân Nghĩa, Ngân hàng Nhà nước cần bỏ chế độ cấp quota đối với nhập khẩu và xuất khẩu vàng. Bởi lẽ thời gian qua, giá vàng trong nước và thế giới gần như không liên thông với nhau, giá trong nước tăng thì giá thế giới giảm hoặc ngược lại. Nguyên nhân là do giới đầu cơ làm giá, khiến thị trường bị lũng đoạn, méo mó.